วิธีง่ายๆ ในการบำรุงรักษาเครื่องสำรองไฟ เพื่อยืดอายุการใช้งาน
เครื่องสำรองไฟหรือ UPS มีจุดประสงค์ของการใช้งานคือเพื่อให้มีพลังงานไฟฟ้าสำรองไว้ใช้ยามฉุกเฉิน เพื่อไม่ให้การทำงานต่างๆ ของเครื่องใช้ไฟฟ้าต้องหยุดชะงัก และที่สำคัญ เพื่อความปลอดภัยของเครื่องใช้ไฟฟ้าด้วย การบำรุงรักษา UPS ให้สามารถใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและใช้งานได้เต็มอายุการใช้งานก็เป็นสิ่งที่จำเป็น ผู้ใช้งานจึงควรเรียนรู้การบำรุงรักษา UPS อย่างง่ายๆ โดยไม่ต้องพึ่งช่างเพื่อให้สามารถยืดอายุการใช้งานของเครื่องสำรองไฟฟ้าได้อย่างเต็มที่
การดูแลตัวเครื่อง
ตัวเครื่องภายนอกเป็นส่วนสำคัญที่คอยปกป้องเครื่องสำรองไฟฟ้า การบำรุงรักษา UPS ที่ภายนอกตัวเครื่องจึงเป็นสิ่งแรกที่ควรใส่ใจ เพราะหากเกราะป้องกันภายนอกแข็งแรงและใช้งานได้ดี ก็จะช่วยให้การทำงานภายในของเครื่องสำรองไฟฟ้านั้นปลอดภัยมากขึ้น นอกจากนี้ ตัวเครื่องของ UPS ยังสามารถบ่งชี้ความเป็นไปของเครื่องสำรองไฟฟ้าได้คร่าวๆ อีกด้วย เช่น หากตัวเครื่องภายนอกมีอาการบวม หรืออาการผิดปกติ ก็อาจหมายถึงระบบของเครื่องสำรองไฟฟ้ามีปัญหา จึงช่วยให้สามารถแก้ไขได้ทันท่วงที โดยการบำรุงรักษา UPS ที่ตัวเครื่องทั้งภายนอกและภายในสามารถทำได้หลายอย่าง ทั้งการทำความสะอาดและการดูแลอากาศและอุณหภูมิที่เหมาะสม
วางเครื่องสำรองไฟในที่สะอาดและทำความสะอาดอยู่เสมอ
ความสะอาดเป็นอันดับหนึ่งของการบำรุงรักษา UPS ให้สามารถใช้งานได้เต็มอายุการใช้งาน โดยควรระมัดระวังเรื่องของฝุ่นละออง เพราะหากมีฝุ่นละอองจับหนาที่เครื่องก็อาจส่งผลต่อระบบการทำงาน เกิดการติดขัดข้องเครื่องและอาจมีผลกระทบต่อพื้นผิวของเครื่องสำรองไฟฟ้า จึงควรหมั่นทำความสะอาดตัวเครื่องภายนอกของเครื่องสำรองไฟฟ้าเป็นประจำด้วยผ้าแห้งหรือแปรงสีฟันขนนุ่ม เพื่อให้ตัวเครื่องภายนอกของเครื่องสำรองไฟฟ้าสะอาดและห่างไกลฝุ่นละอองอยู่เสมอ อีกทั้งยังควรปัดฝุ่นตัวเครื่องภายในของเครื่องสำรองไฟฟ้าทุกๆ 6 เดือนด้วย ระมัดระวังอย่าใช้ผ้าเปียกกับเครื่องสำรองไฟฟ้าเพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือความเปียกชื้นที่อาจเกิดเชื้อราหรือความผิดปกติต่อเครื่องสำรองไฟฟ้าได้
วางเครื่องสำรองไฟในที่อากาศถ่ายเทและอุณหภูมิเหมาะสม
การระบายอากาศที่ดีและอุณหภูมิที่เหมาะสมก็เป็นปัจจัยที่จะช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่องสำรองไฟฟ้าและเป็นการบำรุงรักษา UPS ให้ทำงานได้อย่างไม่ติดขัด โดยควรจัดวางเครื่องสำรองไฟฟ้าในบริเวณที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก เพื่อป้องกันความอับชื้นซึ่งเป็นบ่อเกิดของเชื้อราและเป็นสาเหตุทำให้ระบบไฟฟ้าทำงานขัดข้อง จึงต้องเป็นพื้นที่ที่มีอุณหภูมิพอเหมาะ การวางเครื่องสำรองไฟฟ้าในพื้นที่ที่อากาศถ่ายเทและอุณหภูมิที่เหมาะสมนั้นยังช่วยให้เครื่องสำรองไฟฟ้าไม่ทำงานหนักหรือเกิดความผิดปกติจากความร้อนสะสมด้วย เครื่องสำรองไฟฟ้าจึงสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและไม่ทำงานหนักจนเกิดความเสื่อมสภาพของระบบไฟฟ้า
การใช้งาน
วิธีการใช้งานของเครื่องสำรองไฟฟ้าก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่มีผลต่ออายุการใช้งานของเครื่องสำรองไฟฟ้า โดยเครื่องสำรองไฟฟ้าหรือ UPS นี้ คือเครื่องที่มีหน้าที่ทำการเก็บสำรองไฟฟ้าให้ใช้งานกับเครื่องใช้ไฟฟ้าได้ในกรณีฉุกเฉิน จึงควรปฎิบัติตามวิธีดูแลรักษาในคู่มือการใช้งานและปฏิบัติตามจุดประสงค์ของการใช้งานอย่างถูกต้อง
ไม่นำเครื่องสำรองไฟไปใช้ผิดประเภท
ไม่ควรนำเอาเครื่องใช้ไฟฟ้ามาใช้งานกับเครื่องสำรองไฟฟ้าแบบผิดประเภท การใช้งานเครื่องสำรองไฟฟ้ามีจุดประสงค์ที่การเป็นแหล่งจ่ายไฟฟ้าสำรองให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้า จึงไม่ควรนำเครื่องใช้ไฟฟ้าที่กินไฟมากๆ หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าประเภททำความร้อนมาใช้กับเครื่องสำรองไฟฟ้า เพื่อไม่ให้เครื่องสำรองไฟฟ้าทำงานหนักจนเกิดการเสื่อมสภาพของแบตเตอรี่หรือการเสื่อมสภาพของระบบไฟฟ้าภายในเครื่องสำรองไฟฟ้าได้
พ่วงกำลังไฟของเครื่องสำรองไฟกับเครื่องใช้ไฟฟ้าให้เหมาะสม
เครื่องสำรองไฟฟ้ามีปริมาณ Rating หรือความสามารถในการจ่ายไฟฟ้าสำรองที่ไม่เท่ากัน วิธีดูแล UPS หรือเครื่องสำรองไฟฟ้า อีกวิธีหนึ่งที่จำเป็นคือ การศึกษาความสามารถในการจ่ายไฟของเครื่องจ่ายไฟฟ้าสำรอง โดยจะต้องใช้งานตามกำลังที่เครื่องสำรองไฟฟ้าสามารถให้ไฟฟ้าได้เพียงพอ ไม่ควรพ่วงเครื่องใช้ไฟฟ้ากับเครื่องสำรองไฟฟ้าในปริมาณที่มากเกินไป เพราะอาจทำให้เครื่องสำรองไฟฟ้าทำงานหนักในการจ่ายไฟ อาจเกิดไฟฟ้าลัดวงจรหรือระบบการจ่ายไฟฟ้าสำรองชำรุดเสียหายได้ อีกทั้งยังอาจส่งผลเสียต่อเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้งานอยู่เพราะได้รับพลังงานไฟฟ้าที่ไม่เสถียรและไม่เพียงพอต่อการใช้งาน
ไม่ถอดปลั๊กเครื่องสำรองไฟเมื่อไม่ใช้งาน
ไม่ควรถอดปลั๊กเครื่องสำรองไฟฟ้าเมื่อไม่ใช้งาน แม้ว่าโดยปกติแล้วการถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าเมื่อไม่ใช้งานแล้วจะเป็นอีกหนึ่งวิธีในการดูแลรักษาเครื่องใช้ไฟฟ้า แต่สำหรับการดูแลรักษาเครื่องสำรองไฟนั้น การที่เสียบปลั๊กเอาไว้แม้ในตอนที่ไม่ใช้งานจะดีกับแบตเตอรี่มากกว่า เช่นในกรณีที่ไฟฟ้าดับหรือเกิดความเสียหายที่จำเป็นต้องใช้ไฟฟ้าสำรองในเวลาที่ไม่อยู่บ้าน เครื่องจ่ายไฟฟ้าสำรองก็จะทำการจ่ายไฟออก และเมื่อไฟฟ้ากลับมาทำงานตามปกติก็จะมีการประจุไฟฟ้าใหม่เข้าไป จึงเป็นการถ่ายเทไฟฟ้าที่เกิดการกระตุ้นแบตเตอรี่จึงดีต่ออายุแบตเตอรี่มากกว่า หรือในกรณีที่ต้องการถอดปลั๊กเครื่องสำรองไฟฟ้า ก็ควรที่จะถอดปลั๊กของเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต่อกับเครื่องสำรองไฟฟ้าอยู่ออกด้วย เนื่องจากหากถอดเพียงปลั๊กของเครื่องสำรองไฟฟ้าแล้วมีการทำงานของเครื่องใช้ไฟฟ้า อาจเกิดการดึงไฟฟ้าสำรองไฟใช้งานโดยไม่มีการประจุไฟฟ้าใหม่ในแบตเตอรี่ เมื่อแบตเตอรี่ว่างนานอาจทำให้เกิดความเสื่อมสภาพหรือไม่สามารถชาร์จไฟเพิ่มได้
การดูแลแบตเตอรี่
ปัจจัยสำคัญของการเก็บสำรองไฟฟ้าและการทำงานของเครื่องสำรองไฟฟ้าคือแบตเตอรี่ การบำรุงรักษา UPS จึงต้องใส่ใจที่วิธีดูแลแบตเตอรี่ของเครื่องสำรองไฟฟ้าด้วย หากแบตเตอรี่มีการทำงานที่ผิดปกติหรือเกิดการชำรุด การใช้งานเครื่องสำรองไฟฟ้าก็จะเสียหายตามไปด้วย แบตเตอรี่จึงเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องใช้ไฟฟ้าและต้องดูแลให้อยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งานอยู่เสมอ
ทดสอบแบตเตอรี่เครื่องสำรองไฟฟ้า
วิธีดูแลเครื่องสำรองไฟฟ้า โดยการตรวจสอบสภาพแบตเตอรี่ทำได้โดยควรหมั่นตรวจสอบสภาพของแบตเตอรี่เป็นประจำ เพื่อให้แน่ใจว่าแบตเตอรี่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง และควรเปลี่ยนแบตเตอรี่ทันทีที่พบความผิดปกติ เพราะหากใช้งานแบตเตอรี่ที่เสื่อมสภาพอาจส่งผลต่อวงจรและการทำงานอื่นๆ ภายในที่อาจเป็นอันตรายได้ ในการตรวจสอบสภาพการใช้งานของแบตเตอรี่ สามารถทำได้ทั้งจากซอฟต์แวร์สำหรับตรวจสอบสภาพแบตเตอรี่ หรือทำได้อย่างง่ายๆ โดยการทดสอบการทำงานของเครื่องสำรองไฟฟ้า โดยถอดปลั๊กเครื่องสำรองไฟฟ้าออกและใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าว่ามีการใช้งานได้ตามปกติหรือไม่ หากทำงานตามปกติโดยเครื่องใช้ไฟฟ้ายังทำงานอยู่โดยอาศัยพลังงานไฟฟ้าจากเครื่องสำรองไฟฟ้าจึงถือว่าแบตเตอรี่ยังมีการใช้งานได้ปกติ อีกทั้งการถ่ายเทประจุไฟฟ้าเก่าออกและให้แบตเตอรี่ได้ประจุไฟฟ้าใหม่ก็เป็นการช่วยยืดอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ในเครื่องสำรองไฟฟ้าด้วย
วิธีประหยัดพลังงาน ยืดอายุการใช้งาน
นอกจากวิธีดูแลเครื่องสำรองไฟฟ้าดังที่กล่าวไปแล้ว การบำรุงรักษา UPS ที่ดีอีกวิธีหนึ่งคือการประหยัดพลังงานไฟฟ้าของเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้งานร่วมกับเครื่องสำรองไฟฟ้า เพราะเมื่อเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ สามารถทำงานได้ตามปกติและมีการใช้พลังงานไฟฟ้าตามความเหมาะสม ก็จะทำให้ไม่กินพลังงานไฟฟ้าจากเครื่องสำรองไฟฟ้าและมีการทำงานร่วมกันได้อย่างเต็มที่ โดยการประหยัดพลังงานไฟฟ้าของเครื่องใช้ไฟฟ้า เช่น
- หลีกเลี่ยงการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าพร้อมกันหลายเครื่องเป็นเวลานาน ควรปิดเครื่องที่ไม่ใช้งานแล้วหรือถอดปลั๊กออกเพื่อไม่ให้เกิดการใช้พลังงานไฟฟ้าอย่างเสียเปล่า
- ปิดคอมพิวเตอร์หรือตั้งค่าการประหยัดพลังงานไฟฟ้าหากไม่มีการใช้งานคอมพิวเตอร์เกิน 15 นาทีเพื่อป้องกันการลืมปิดเครื่องคอมพิวเตอร์จนเกิดการใช้งานพลังงานไฟฟ้าที่ไม่เกิดประโยชน์และเป็นการยืดอายุให้กับแบตเตอรี่คอมพิวเตอร์
- ติดตั้งเครือข่ายเชื่อมโยงการใช้งานเครื่องพิมพ์ในสำนักงานเพื่อลดการสิ้นเปลืองพลังงาน
- ปฏิบัติตามคู่มือการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างเคร่งครัดเพื่อป้องกันการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ผิดวิธี
- หมั่นตรวจสอบประสิทธิภาพการใช้งานของเครื่องใช้ไฟฟ้าอยู่เสมอ
การใช้งานเครื่องสำรองไฟฟ้าที่คุ้มค่าคือการดูแลเครื่องสำรองไฟฟ้าให้สามารถทำงานได้ตามอายุการใช้งาน การบำรุงรักษา UPS ที่ช่วยยืดอายุการใช้งานนั้นสามารถทำได้หลายวิธีซึ่งสามารถทำได้ง่ายๆ ไม่ต้องพึ่งช่างก็สามารถบำรุงรักษาการใช้งานเครื่องสำรองไฟฟ้าได้ ทั้งการดูแลความสะอาดทั้งภายในและภายนอกของเครื่องสำรองไฟฟ้าให้ห่างไกลจากฝุ่นละอองหรือสิ่งแปลกปลอมที่อาจส่งผลต่อการใช้งานของเครื่องสำรองไฟฟ้า การวางเครื่องสำรองไฟฟ้าในพื้นที่ที่มีอากาศถ่ายเท ลดความอับชื้นที่ส่งผลเสียต่อเครื่องสำรองไฟฟ้าและจะต้องมีอุณหภูมิที่พอเหมาะให้เครื่องสำรองไฟฟ้าทำงานได้อย่างเต็มที่ ที่สำคัญคือจะต้องใช้งานเครื่องสำรองไฟฟ้าให้ถูกประเภทและปฏิบัติตามคู่มือการใช้งานอย่างเคร่งครัด ศึกษากำลังในการจ่ายไฟของเครื่องสำรองไฟฟ้าเพื่อไม่ให้เกิดการใช้งานเครื่องสำรองไฟฟ้าที่หนักเกินไป และไม่ใช่เพียงแค่เครื่องสำรองไฟฟ้าที่สำคัญ แต่วิธีการดูแลเครื่องสำรองไฟฟ้าที่ดีคือการให้ความใส่ใจกับแบตเตอรี่ที่เป็นองค์ประกอบหลักของเครื่องสำรองไฟฟ้า โดยจะต้องมีการตรวจสภาพของแบตเตอรี่ให้พร้อมต่อการใช้งานอยู่เสมอ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความผิดปกติที่อาจลุกลามไปยังส่วนอื่นๆ ของวงจรและให้เครื่องสำรองไฟฟ้ามีการจ่ายไฟที่เหมาะสมอยู่เสมอ นอกจากนี้ การดูแลเครื่องใช้ไฟฟ้าให้มีการประหยัดพลังงานและใช้พลังงานไฟฟ้าอย่างคุ้มค่าก็จะช่วยให้เกิดการทำงานร่วมกันกับเครื่องสำรองไฟฟ้าได้ดีอีกด้วย จึงควรใช้ไฟฟ้าเท่าที่จำเป็น ถอดปลั๊กเมื่อไม่ใช้งานและตรวจสภาพของเครื่องใช้ไฟฟ้าอยู่เสมอเพื่อให้แน่ใจว่าไม่เกิดการกินไฟฟ้าเกินกว่ากำลังไฟของเครื่องสำรองไฟฟ้า เพื่อให้เครื่องสำรองไฟฟ้ามีอายุการใช้งานที่ยาวนานและคุ้มค่าต่อความต้องการของผู้ใช้งาน