UPS ดังผิดปกติไหม? เจาะลึกสาเหตุ พร้อมวิธีแก้ปัญหาฉบับมืออาชีพ
Key Takeaway
- เครื่องสำรองไฟ (UPS) ดัง เกิดจากแบตเตอรี่เสื่อมสภาพ UPS ทำงานในโหมดแบตเตอรี่ เกิด Overload ความร้อนสูงภายในเครื่อง และความผิดปกติของวงจรภายใน
- เครื่องสำรองไฟมีเสียงดังแก้ได้ด้วยการเช็กเสียงว่าเป็นอย่างไร เช็กแบตเตอรี่ เช็กไฟเข้าและโหลดที่เชื่อมต่อ รวมถึงเช็กซอฟต์แวร์ควบคุมในกรณีที่มีรุ่นรองรับ
- หาก UPS ยังมีเสียงดังอยู่แม้ทำตามขั้นตอนเบื้องต้นแล้ว เครื่องไม่จ่ายไฟแม้มีไฟเข้า หรือ UPS ส่งกลิ่นไหม้หรือมีร่องรอยไหม้ ควรเรียกช่างมืออาชีพ
- เทคนิคดูแลป้องกันไม่ให้เครื่องสำรองไฟ (UPS) ดัง ทำได้ด้วยการใช้ UPS ให้ถูกต้อง หมั่นเช็กสภาพแบตเตอรี่ทุกๆ 6 เดือน และควรเปลี่ยนแบตเตอรี่ตามรอบอายุ โดยแบตเตอรี่มีอายุการใช้งานประมาณ 2 – 3 ปี
หลายคนอาจเคยเจอปัญหาเครื่องสำรองไฟหรือ UPS ดัง จนสร้างความรำคาญใจ เครื่องสำรองไฟดังอาจมีสาเหตุมาจากแบตเตอรี่เสื่อมสภาพ การใช้ไฟเกินกำลัง จากความร้อนภายในเครื่องที่สูงเกินไป หรืออาจมาจากความผิดปกติบางอย่างของวงจรภายในเครื่องสำรองไฟ บทความนี้จะพามาหาสาเหตุของอาการเครื่องสำรองไฟดังว่ามาจากอะไรบ้าง พร้อมคำแนะนำในการแก้ปัญหาอย่างตรงจุด
เครื่องสำรองไฟ (UPS) ดัง เกิดจากอะไร?
ปัญหาเครื่องสำรองไฟ (UPS) ดัง เกิดจากหลายสาเหตุปัจจัยด้วยกัน ดังนี้
แบตเตอรี่เสื่อมสภาพ
แบตเตอรี่เสื่อมสภาพเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เครื่องสำรองไฟดัง โดยทั่วไปแล้วแบตเตอรี่ภายใน UPS จะมีอายุการใช้งานประมาณ 2 – 3 ปี ขึ้นอยู่กับคุณภาพของแบตเตอรี่ การใช้งาน และสภาพแวดล้อม เมื่อแบตเตอรี่เริ่มเสื่อม ระบบจะตรวจจับได้ว่าแบตเตอรี่ไม่สามารถเก็บประจุไฟฟ้าได้ตามปกติ หรือไม่สามารถจ่ายไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อเกิดไฟฟ้าดับ และจะส่งเสียงเตือนเพื่อให้เปลี่ยนแบตเตอรี่ใหม่ เสียงที่มักได้ยินจาก UPS APC จะเป็นเสียงบี๊บสั้นถี่หรือดังยาวต่อเนื่อง
UPS ทำงานในโหมด Battery
สาเหตุของ UPS ดัง อาจเกิดจากการทำงานในโหมด Battery เมื่อเกิดความผิดปกติกับไฟฟ้า เช่น แรงดันไฟฟ้าต่ำ ไฟดับ ในสถานการณ์นี้เครื่องสำรองไฟจะสลับมาใช้พลังงานจากแบตเตอรี่ภายในโดยอัตโนมัติ เพื่อจ่ายไฟให้กับอุปกรณ์ที่เชื่อมต่ออยู่ โดย UPS จะส่งเสียงแจ้งเตือนว่าไม่ได้ใช้ไฟจากบ้านอยู่ สังเกตจากเสียงดังบี๊บเป็นระยะตลอด
โหลดไฟเกินกำลัง (Overload)
หากเสียบอุปกรณ์ที่กินไฟเกินกำลังของ UPS รองรับ จะทำให้เกิดอาการ Overload และเป็นสาเหตุทำให้ UPS ส่งเสียงดังทันที เพื่อแจ้งว่าเครื่องกำลังถูกใช้งานเกินขีดจำกัดพลังงานที่สามารถจ่ายได้ แต่ในบางรุ่นจะตัดระบบและส่งเสียงเตือนทันที โดย UPS จะส่งเสียงดังยาวแบบคงที่หรือเสียงบี๊บสั้นๆ ซ้ำๆ ขึ้นอยู่กับรุ่นของ UPS
ความร้อนสูงภายในเครื่อง
ความร้อนสูงภายในเครื่องก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ UPS ดัง เกิดจากพัดลมระบายความร้อนเสีย ไม่ทำงาน หรือสภาพแวดล้อมรอบเครื่องร้อนเกินไป จะทำให้ระบบภายใน UPS ร้อนจัดเกินกว่าที่ควรจะเป็น ส่งผลให้เครื่องสำรองไฟส่งเสียงเตือนดังบี๊บยาวๆ และระบบจะตัดการทำงานบางส่วนหรือปิดเครื่องเองอัตโนมัติ เพื่อป้องกันความเสียหายจากความร้อนสะสมภายใน UPS
ความผิดปกติของวงจรภายใน
สาเหตุ UPS ดัง อาจมาจากความผิดปกติของวงจรภายใน UPS เช่น ตัวเก็บประจุ (Capacitor) หรือระบบควบคุมวงจรภายในเกิดความเสียหาย อาจทำให้เครื่องสำรองไฟส่งเสียงเตือนผิดปกติเป็นเสียงบี๊บยาวหรือเสียงเตือนที่ดังไม่หยุด ซึ่งแตกต่างจากเสียงเตือนในกรณีอื่นๆ เพราะเป็นสัญญาณว่ามีความผิดปกติภายในวงจรที่อาจส่งผลต่อการทำงานของ UPS และความปลอดภัยของอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อ
วิธีแก้ไขปัญหา UPS ดังด้วยตัวเองง่ายๆ เบื้องต้น
เมื่อพบสาเหตุที่ทำให้เครื่องสำรองไฟดังแล้ว มาดูวิธีแก้ไขปัญหาด้วยตัวเองง่ายๆ เบื้องต้นกันว่าจะมีวิธีใดบ้าง
1. เช็กเสียงว่าเป็นแบบไหน
เมื่อได้ยินเสียง UPS ดังควรเริ่มจากเช็กลักษณะเสียงก่อนว่าเป็นแบบไหน โดยเสียงนั้นมีหลายแบบด้วยกัน ดังนี้
- บี๊บยาว 1 ครั้งแล้วเงียบ มีสาเหตุมาจากการเปิดเครื่อง UPS หรือเปลี่ยนโหมดการทำงาน ควรตรวจสอบสถานะไฟฟ้าบ้านว่าปกติดีไหม หากมีเสียงเพียงครั้งเดียวแล้วไม่เกิดซ้ำ ก็สามารถใช้งานได้ตามปกติ แต่หากเกิดขึ้นบ่อยควรตรวจสอบแบตเตอรี่และระบบไฟฟ้าภายใน
- บี๊บสั้นถี่ มาจากแบตเตอรี่เสื่อมหรือใกล้หมดอายุ แบตเตอรี่หลวม ควรตรวจสอบและเปลี่ยนแบตเตอรี่ใหม่หากใช้งานเกิน 2 – 3 ปี หรือตรวจการเชื่อมต่อสายแบตเตอรี่ให้แน่นขึ้น
- บี๊บตลอดเวลา มาจาก UPS กำลังทำงานในโหมดแบตเตอรี่ เนื่องจากไฟบ้านดับ แรงดันไฟฟ้าต่ำหรือจากความร้อนสูงภายในเครื่อง และความผิดปกติของวงจรภายใน แก้ด้วยการตรวจสอบไฟฟ้าบ้าน พัดลมและช่องระบายความร้อนของ UPS หรือหากยังมีเสียงดังอยู่ควรนำไปให้ช่างตรวจสอบระบบภายใน
- ไม่มีเสียงเลย สาเหตุจาก UPS ปิดอยู่หรือเสียบปลั๊กไม่แน่น ระบบเสียงภายในเครื่องเสียหาย หรือแบตเตอรี่หมด ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่า UPS เปิดเครื่องและเสียบปลั๊กอย่างถูกต้อง รวมถึงเช็กแบตเตอรี่และเปลี่ยนหากจำเป็น
2. เช็กแบตเตอรี่
อีกวิธีเช็กเครื่องสำรองไฟดังคือการเช็กแบตเตอรี่ โดยสามารถทำได้ด้วยวิธีง่ายๆ คือเปิดเครื่อง UPS ตรวจสอบสถานะแบตเตอรี่ เช่น อายุการใช้งาน ระดับประจุไฟ แล้วเปิดฝาครอบ UPS เพื่อเช็กสภาพแบตเตอรี่หากพบรอยรั่วซึม บวมผิดปกติ หรือหมดอายุ ควรเปลี่ยนแบตเตอรี่ทันที
3. เช็กไฟเข้าและโหลดที่เชื่อมต่อ
เมื่อ UPS ดัง ลองเช็กไฟเข้าและโหลดที่เชื่อมต่อ ด้วยการตรวจสอบสายไฟที่เชื่อมต่อกับ UPS ว่าอยู่ในสภาพดี ไม่มีรอยขาด ชำรุด หรือหลวม รวมถึงลดจำนวนอุปกรณ์ที่เสียบกับ UPS ชั่วคราว เพื่อลดภาระการโหลดไฟฟ้า หากเสียงเตือนหายไปแสดงว่าอุปกรณ์ที่เสียบเกินกำลังที่ UPS รองรับ
4. เช็กซอฟต์แวร์ควบคุม (เฉพาะรุ่นที่รองรับ)
หากเครื่องสำรองไฟดัง ต้องเช็ก UPS บางรุ่น โดยเฉพาะของ APC สามารถเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ เพื่อดูสถานะได้แบบเรียลไทม์ผ่านซอฟต์แวร์เฉพาะ เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถตรวจสอบข้อมูลสำคัญ โดยตัวโปรแกรมจะบอกสถานะแบตเตอรี่ อุณหภูมิ และอุปกรณ์เชื่อมต่อกับ UPS อย่างละเอียด
UPS ดังขนาดไหน? ถึงควรเรียกช่างมืออาชีพ
เครื่องสำรองไฟดังมีหลายรูปแบบด้วยกัน แต่หากมีอาการผิดปกติ อาจเป็นสัญญาณเตือนที่ควรพิจารณาเรียกช่างมืออาชีพมาซ่อม ดังนี้
- เสียง UPS ยังคงดังอยู่ถึงแม้ทำตามขั้นตอนแก้ไขเบื้องต้นแล้ว
- เครื่องสำรองไฟไม่จ่ายไฟสำรองแม้มีไฟฟ้าเข้าปกติ
- UPS ส่งกลิ่นไหม้ หรือพบร่องรอยไหม้ภายในหรือภายนอกเครื่อง
- พัดลมระบายความร้อนไม่ทำงานหรือมีเสียงดังผิดปกติ
วิธีดูแลและป้องกัน UPS เสียงดังในระยะยาว
วิธีดูแลและป้องกันไม่ให้ UPS ดังในระยะยาว สามารถดูแลด้วยวิธีดังนี้
- ใช้งาน UPS ให้ถูกต้อง อย่าเสียบอุปกรณ์ที่กินไฟเกินกำลังที่ UPS ระบุไว้ และหลีกเลี่ยงการวาง UPS ในที่อับชื้นหรือร้อนจัด
- เช็ก UPS ทุก 6 เดือน ตรวจสอบแบตเตอรี่ภายในว่าไม่มีอาการบวม รั่ว หรือเสื่อมสภาพ ทำความสะอาดช่องระบายอากาศและพัดลมภายในเครื่อง และตรวจสอบการเชื่อมต่อสายไฟและขั้วแบตเตอรี่ให้แน่นหนา
- เปลี่ยนแบตเตอรี่ตามรอบอายุ โดยทั่วไปแบตเตอรี่จะมีอายุการใช้งานประมาณ 2 – 3 ปี ควรเปลี่ยนแบตเตอรี่อย่างสม่ำเสมอเมื่อครบอายุ เพื่อป้องกันเสียงเตือนและให้ UPS สามารถทำงานได้เสถียร
UPS เสียงดังตลอดเวลา อันตรายไหม?
เครื่องสำรองไฟดังตลอดเวลาอาจหมายถึงเครื่องกำลังมีปัญหา มีความผิดปกติภายในเครื่อง ซึ่งอาจส่งผลต่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพการทำงานของ UPS ได้ เช่น แบตเตอรี่เสื่อมสภาพ ระบบวงจรภายในมีปัญหา ความร้อนสูงภายในเครื่องที่เกิดจากพัดลมเสียหรือช่องระบายอากาศอุดตัน หาก UPS เสียงดังตลอด ควรหยุดใช้งานทันทีและติดต่อช่างมืออาชีพมาตรวจสอบ
UPS APC เสียงดังยาว ปกติไหม?
UPS APC เสียงดังยาวไม่ใช่เรื่องปกติ แต่เป็นสัญญาณเตือนว่ามีปัญหาบางอย่างเกิดขึ้นกับเครื่อง โดยเฉพาะเสียงบี๊บยาวหรือบี๊บถี่ๆ อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงแบตเตอรี่เสื่อมสภาพ หรือโหลดเกินกำลัง ไฟฟ้าขัดข้อง รวมถึงความผิดปกติของวงจรภายใน แนะนำให้ใช้ซอฟต์แวร์ควบคุมเพื่อตรวจสอบรายละเอียดของสถานะแบตเตอรี่ อุณหภูมิ และรีเซต UPS ตามคู่มือ หากเสียงเตือนยังไม่หาย ควรเปลี่ยนแบตเตอรี่หรือเรียกช่างมืออาชีพมาตรวจสอบ
เปลี่ยนแบต UPS เองได้ไหม?
การเปลี่ยนแบตเตอรี่ UPS สามารถทำได้เองถ้ามีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการใช้งานและความปลอดภัยในการทำงานกับอุปกรณ์ไฟฟ้า เลือกแบตเตอรี่ที่ตรงรุ่นและสเปค ควรตรวจสอบรุ่นและขนาดของแบตเตอรี่เดิม เช่น แบตเตอรี่ขนาด 12V/7Ah หรือขนาดที่เหมาะสมกับ UPS รุ่นนั้นๆ เพื่อให้การเปลี่ยนแบตเตอรี่เป็นไปอย่างถูกต้องและปลอดภัย แต่ควรเลือกแบตเตอรี่ที่ตรงรุ่นและระวังเรื่องความปลอดภัย หากไม่มั่นใจควรให้ช่างเปลี่ยน
UPS ทำงานในโหมด Battery อยู่ตลอดเวลา แก้อย่างไร?
เมื่อ UPS ทำงานในโหมด Battery อยู่ตลอดเวลา หมายความว่า UPS ไม่ได้รับไฟฟ้าจากระบบไฟบ้านหรือไฟฟ้าที่เข้ามามีแรงดันต่ำกว่าที่กำหนด ทำให้เครื่องต้องจ่ายไฟสำรองจากแบตเตอรี่ตลอดเวลา ซึ่งอาจทำให้แบตเตอรี่เสื่อมเร็วและ UPS ส่งเสียงเตือน ควรเช็กไฟฟ้าภายในบ้าน หรือลองเปลี่ยนปลั๊กใหม่ หากไม่ดีขึ้นให้เรียกช่างมาตรวจสอบ
สรุป
ปัญหา UPS ดังเกิดจากแบตเตอรี่เสื่อมสภาพ การใช้ไฟเกินกำลัง ความร้อนสูงภายในเครื่อง หรือความผิดปกติของวงจรภายใน หากเกิดปัญหา UPS ดังตลอดเวลา ไม่ควรละเลย เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงปัญหาที่รุนแรง เช่น แบตเตอรี่บวม ระบบวงจรเสีย หรือมีโหลดเกินกำลัง ควรตรวจสอบเบื้องต้น เช่น เช็กแบตเตอรี่ สายไฟ และโหลดที่เชื่อมต่อ หากแก้ไขแล้วยังไม่หาย หรือพบกลิ่นไหม้ ควรหยุดใช้งานและเรียกช่างมืออาชีพทันที เพื่อแก้ปัญหานี้ ต้องหมั่นดูแล UPS ให้ดี เช่น ไม่เสียบอุปกรณ์เกินกำลัง ตรวจสอบและเปลี่ยนแบตเตอรี่ตามรอบ จะช่วยป้องกันปัญหา UPS ดังและยืดอายุการใช้งานของเครื่องได้อย่างมีประสิทธิภาพ
หากกำลังมองหา UPS ที่มีคุณภาพสูง และบริการซ่อมบำรุง แก้ปัญหา UPS ดัง แนะนำ Chuphotic ที่มีตัวเลือกเครื่องสำรองไฟหลากหลาย ตอบโจทย์การใช้งานทุกรูปแบบ ตามความต้องการของลูกค้า พร้อมคำแนะนำจากทีมงานมืออาชีพ