อายุการใช้งานของแผงโซลาร์เซลล์ ใช้งานได้นานไหม คุ้มค่าแค่ไหน?
Key Takeaway
|
อายุการใช้งานโดยเฉลี่ยของแผงโซลาร์เซลล์
ปัจจุบันแผงโซลาร์เซลล์ได้รับการพัฒนาให้มีประสิทธิภาพในการรับแสงและผลิตไฟฟ้าได้ดีกว่าเดิม คำถามที่ว่าโซลาร์เซลล์จะตัดค่าเสื่อมในช่วงเวลาประมาณกี่ปี? คำตอบคือ โดยทั่วไปมีอายุการใช้งานประมาณ 25 – 30 ปี ซึ่งในช่วง 10 – 12 ปีแรก ประสิทธิภาพของแผงจะลดลงประมาณ 20% และเมื่อใช้งานจนถึงปีที่ 25 ประสิทธิภาพอาจลดลงอีกประมาณ 10 – 20% ทั้งนี้ ก็ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษาด้วยเช่นกัน
ส่วนคำถามที่ว่า โซลาร์เซลล์ควรเปลี่ยนตอนไหน? หากมีการตรวจสอบและทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ แม้ประสิทธิภาพจะลดลงตามการใช้งาน แต่แผงโซลาร์เซลล์ยังคงสามารถใช้งานต่อไปได้ยาวนานถึง 30 – 40 ปี และเมื่อแผงโซลาร์เซลล์เริ่มเสื่อมสภาพและประสิทธิภาพการผลิตพลังงานลดลงอย่างมาก ก็ควรพิจารณาเปลี่ยนแผงใหม่เพื่อให้ระบบทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
ปัจจัยที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานโซลาร์เซลล์
แม้ว่าโซลาร์เซลล์จะมีอายุการใช้งานเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 25 – 30 ปี แต่ในความเป็นจริง ปัจจัยหลายประการ สามารถส่งผลให้อายุการใช้งานของโซลาร์เซลล์สั้นลงหรือยาวขึ้นได้ ทั้งด้านสภาพแวดล้อม การติดตั้ง และการดูแลรักษา ดังนี้
วัสดุของแผงโซลาร์เซลล์
การเลือกแผงโซลาร์เซลล์ที่ไม่มีการรับประกันคุณภาพ หรือใช้วัสดุที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจส่งผลให้ประสิทธิภาพในการรับพลังงานแสงอาทิตย์และการผลิตไฟฟ้าลดลง อีกทั้งยังทำให้อายุการใช้งานสั้นลงและเสี่ยงเกิดความเสียหายเร็วกว่าที่ควรเป็น
ในทางกลับกัน หากเลือกแผงโซลาร์เซลล์ที่มีคุณภาพสูง มาพร้อมการรับประกัน และผลิตจากวัสดุที่ได้มาตรฐาน จะช่วยยืดอายุการใช้งานของแผงได้ยาวนานขึ้น ซึ่งแผงโซลาร์เซลล์ที่มีคุณภาพอาจมีราคาสูงกว่า แต่เมื่อเปรียบเทียบกับความทนทานและอายุการใช้งานในระยะยาวแล้ว ถือเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าและตอบโจทย์ในระยะยาวกว่า
ระบบการติดตั้ง
การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ ไม่ว่าจะเป็นที่บ้าน อาคารสำนักงาน หรือโรงงาน เป็นขั้นตอนสำคัญที่ผู้ติดตั้งต้องใส่ใจรายละเอียดอย่างมาก เนื่องจากการติดตั้งที่ไม่เหมาะสมอาจส่งผลกระทบต่ออายุการใช้งานและก่อให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมา
ก่อนการติดตั้งทุกครั้ง ควรมีการสำรวจพื้นที่อย่างละเอียด เพื่อประเมินความเหมาะสม เช่น คำนวณโครงสร้างหลังคา กำหนดขนาดและจำนวนแผงโซลาร์เซลล์ที่เหมาะสมกับการใช้งาน ติดตั้งอินเวอร์เตอร์โซลาร์เซลล์สำหรับแปลงกระแสไฟฟ้า และวางแผนการเดินสายไฟให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
ดังนั้น จึงควรเลือกใช้บริการจากผู้เชี่ยวชาญที่มีความน่าเชื่อถือและมีประสบการณ์ในด้านนี้โดยเฉพาะ เพื่อให้แผงโซลาร์เซลล์สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว
พื้นที่และตำแหน่งในการติดตั้ง
พื้นที่และตำแหน่งในการติดตั้งถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานและประสิทธิภาพของแผงโซลาร์เซลล์ โดยก่อนการติดตั้งควรเข้าใจว่าแผงโซลาร์เซลล์ผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแสงแดดที่ตกกระทบแผง ไม่ใช่จากความร้อนของดวงอาทิตย์
ตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุดในการติดตั้งคือทิศใต้ เนื่องจากเป็นทิศที่แผงโซลาร์เซลล์สามารถรับแสงแดดได้ตลอดทั้งวัน ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตพลังงานไฟฟ้าได้สูงสุด ทั้งนี้ การวางตำแหน่งอย่างถูกต้องยังช่วยยืดอายุการใช้งานของแผงได้อีกด้วย
อุณหภูมิเฉลี่ยตรงบริเวณที่ติดตั้ง
การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ในพื้นที่ที่มีอุณหภูมิสูงเกินไป ไม่ได้ช่วยเพิ่มการผลิตพลังงานไฟฟ้า แต่จะส่งผลเสียต่อแผงโซลาร์เซลล์ในระยะยาว เพราะอุณหภูมิที่สูงเกินไปจะเร่งให้แผงเสื่อมสภาพเร็วขึ้น ทำให้อายุการใช้งานสั้นลง และลดประสิทธิภาพในการผลิตพลังงานไฟฟ้า
อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ควรอยู่ที่ประมาณ 25 – 30 องศาเซลเซียส นอกจากนี้ควรเลือกพื้นที่ติดตั้งที่มีการถ่ายเทอากาศดี และมีลมพัดผ่านที่เพียงพอ เพื่อช่วยระบายความร้อนจากแผงโซลาร์เซลล์และรักษาประสิทธิภาพในการใช้งานได้ในระยะยาว
การดูแลและรักษาแผงโซลาร์เซลล์
นอกเหนือจากการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์อย่างถูกต้องและเหมาะสมแล้ว การดูแลรักษาแผงโซลาร์เซลล์ก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม แม้ว่าแผงโซลาร์เซลล์จะถูกออกแบบมาให้ทนทานต่อทุกสภาพอากาศ แต่การบำรุงรักษาที่เหมาะสมสามารถช่วยยืดอายุการใช้งานและรักษาประสิทธิภาพของแผงได้
วิธีดูแลรักษาแผงโซลาร์เซลล์ มีดังนี้
- การตรวจสอบระบบ เช่น การทำงานของแผงโซลาร์เซลล์ การเดินสายไฟ และการจ่ายพลังงานอย่างสม่ำเสมอ
- การทำความสะอาดแผง โดยกำจัดฝุ่นละออง คราบสกปรก หรือมูลสัตว์ที่อาจสะสมบนแผง เพื่อป้องกันการลดทอนประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้า
- การตรวจสอบความสมบูรณ์ของแผงอย่างละเอียด เพื่อหาความเสียหายหรือรอยร้าวที่อาจเกิดขึ้น
แนวทางในการช่วยยืดอายุการใช้งานแผงโซลาร์เซลล์
แม้แผงโซลาร์เซลล์จะถูกออกแบบมาให้มีความทนทาน แต่การใส่ใจดูแลในรายละเอียดต่างๆ จะช่วยรักษาประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้นได้ ดังนี้
ทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์เป็นประจำ
การทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ที่ติดตั้งบนหลังคา ดาดฟ้าอาคาร หรือหลังคาโรงงานเป็นสิ่งสำคัญ หากปล่อยให้แผงโซลาร์เซลล์สะสมฝุ่นละออง มูลนก เศษใบไม้ หรือสิ่งปนเปื้อนที่มากับน้ำฝน คราบเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพในการรับแสงอาทิตย์และการผลิตพลังงานไฟฟ้า ทำให้แผงโซลาร์เซลล์ไม่สามารถทำงานได้เต็มที่
ผู้ใช้งานควรทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์อย่างน้อย 3 – 4 ครั้งต่อปี แนะนำให้ใช้น้ำเปล่าและแปรงนุ่ม เพื่อทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ไม่ให้เสียหาย หากแผงโซลาร์เซลล์ติดตั้งในที่สูง ควรเลือกทีมงานผู้เชี่ยวชาญในการทำความสะอาด เพื่อความปลอดภัยและการทำงานที่มีประสิทธิภาพ
ตรวจสอบแผงโซลาร์เซลล์อยู่เสมอ
นอกจากการทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์แล้ว การดูแลระบบการทำงานของแผงและอุปกรณ์ต่างๆ ก็เป็นสิ่งสำคัญ อุปกรณ์ต่างๆ เช่น อินเวอร์เตอร์ แบตเตอรี่ ระบบควบคุม ระบบเชื่อมต่อ และสายไฟ ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าไม่มีความชำรุดหรือเสียหาย ไม่มีคราบฝุ่นหรือรังของสัตว์ การจ่ายพลังงานไฟฟ้าก็ต้องอยู่ในระดับที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป
หากพบว่ามีอุปกรณ์ชำรุดหรือการจ่ายพลังงานผิดปกติ ควรติดต่อบริษัทที่ติดตั้งโดยเร็วที่สุด การดูแลรักษาอุปกรณ์เหล่านี้จะช่วยยืดอายุการใช้งานของแผงโซลาร์เซลล์และลดความเสี่ยงจากความเสียหายของอุปกรณ์ต่างๆ ได้อย่างดี
วิธีจัดการแผงโซลาร์เซลล์ที่หมดอายุการใช้งาน
ในประเทศไทยมีกฎหมายและข้อบังคับที่ควบคุมการใช้งานและการจัดการแผงโซลาร์เซลล์ที่หมดอายุการใช้งาน โดยกรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ร่าง พ.ร.บ. การจัดการซากผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 21 ซึ่งมุ่งเน้นการจัดเก็บ รวบรวม คัดแยกชิ้นส่วน และกำจัดอย่างถูกต้อง เพื่อป้องกันปัญหามลพิษต่อสิ่งแวดล้อม
การจัดการแผงโซลาร์เซลล์ที่หมดอายุการใช้งานตามกฎหมายต้องมีการรีไซเคิลและจัดการแต่ละชิ้นส่วนอย่างเป็นระบบ โดยสามารถดำเนินการได้ดังนี้
- ชิ้นส่วนอะลูมิเนียมและแก้วสามารถนำมาทำการรีไซเคิลได้ถึง 90 – 100% โดยนำไปหลอมเป็นส่วนประกอบของแผงโซลาร์เซลล์ใหม่
- แผ่นซิลิคอนเวเฟอร์ (Silicon Wafer) ประมาณ 80% สามารถรีไซเคิลได้ โดยการละลายกับสารที่เป็นกรด เพื่อนำไปใช้ในการผลิตแผงโซลาร์เซลล์ใหม่
- ชิ้นส่วนพลาสติกและอื่นๆ จะถูกหลอมละลายที่อุณหภูมิ 500 องศาเซลเซียส เพื่อให้วัสดุระเหยและสามารถกำจัดได้อย่างปลอดภัย
- ชิ้นส่วนของแผงโซลาร์เซลล์แบบฟิล์มบาง สามารถรีไซเคิลได้ถึง 90% โดยการตัดชิ้นส่วนของแผงให้เป็นขนาด 5 มม. ที่เท่ากัน
- โลหะที่เป็นของแข็งและของเหลวจะถูกแยกออกโดยเครื่องหมุนแยกโลหะ แล้วนำกลับมาใช้ใหม่
สรุป
อายุการใช้งานแผงโซลาร์เซลล์โดยทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 25 – 30 ปี โดยในช่วง 10 – 12 ปีแรก ประสิทธิภาพจะลดลงประมาณ 20% และหลังจากนั้นอาจลดลงเล็กน้อย แต่ยังคงใช้งานได้ถึง 30 – 40 ปี ขึ้นอยู่กับวัสดุ การติดตั้ง การดูแลรักษา การทำความสะอาด และการตรวจสอบอุปกรณ์ช่วยยืดอายุการใช้งาน ทั้งนี้ เมื่อแผงโซลาร์เซลล์หมดอายุควรนำไปรีไซเคิลตามกฎหมาย เพื่อป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
Chuphotic จำหน่ายอินเวอร์เตอร์โซลาร์เซลล์ที่เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการติดตั้งโซลาร์เซลล์ ช่วยแปลงพลังงานจากแสงแดดให้เป็นไฟฟ้าใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งช่วยให้ระบบโซลาร์เซลล์ทำงานได้เต็มที่ เพื่อประหยัดค่าไฟฟ้าและเพิ่มความคุ้มค่าในระยะยาว